اینتل با نسل دوازدهم پردازندههای خود، توانست بعد از مدتها بر AMD غلبه کند. حالا اما با عرضه پردازندههای نسل 13 که به Raptor Lake (رپتور لیک) معروفند، توانسته است قویتر از قبل ظاهر شود.
به گفته شرکت اینتل، نسل 13 پردازندهها، در انجام عملیاتهای تکرشتهای، 15 درصد و در عملیاتهای چندرشتهای، 41 درصد بهتر از نسل 12 «آلدر لیک»، عمل میکنند.
در ادامه به بررسی مشخصات فنی و سایر ویژگیهای نسل جدید پردازندههای اینتل پرداختهایم.
بیشتر بخوانید: مقایسه CPUهای اینتل و AMD؛ کدام یک بهترین انتخاب است؟
نسل 13 پردازندههای اینتل، «Raptor Lake»
از نسل 13 پردازندههای اینتل به نام Raptor Lake در اکتبر 2022 رونمایی شد. رپتور لیک در واقع نسخه ارتقاء یافته نسل آلدرلیک اینتل است که از همان معماری هیبریدی نیز بهره برده است.
اینتل با به کار بردن تعداد هستههای بیشتر و سرعت کلاک بالاتر برای رقابت با پردازندههای AMD مانند Ryzen 7 5800X3D که بیشتر بر گیمینگ تمرکز دارند، وارد میدان شده است.
مشخصات فنی نسل 13 Raptor Lake
نسل سیزدهم یک انقلاب بزرگ در تعداد هستههای اینتل انجام داده است و برای اولین بار هستههای Eficiency (E) را به پردازندههای سطح پایین نیز اضافه کرده است. همچنین تعداد آنها را به طور چشمگیری در پردازندههای رده بالاتر افزایش داده است.
سرعت کلاک در این نسل، شاهد جهشهای بزرگی بوده به طوری که به نظر میآید اینتل همه توانش را گذاشته تا ضربه مهلکی به نسل جدید Ryzen 7000 ،AMD وارد کند.
تمام پردازندههای Raptor Lake مانند نسل قبلی خود، بر روی یک فرآیند 10 نانومتری ساخته شدهاند.
لازم به ذکر است، اینتل از معماری جدید “Enhanced Gracemont” برای هستههای E خود استفاده میکند. بنابراین در فرکانسهای بالاتر از Alder Lake میتواند کار کند.
همچنین هستههای Performance (P) مبتنی بر طراحی جدید “Raptor Cove” هستند که در بهبود عملکرد، تغییر قابل توجهای داشتهاند.
Core i9-13900K | Core i7-13700K | Core i5-13600K | |
تعداد هستهها | 24 (8+16)/32 | 16(8+8)/24 | 14(6+8)/20 |
سرعت کلاک | 3GHz (P-core), 2.2GHz (E-core) | 3.4GHz (P-core), 2.5GHz (E-core) | 3.5GHz (P-core), 2.6GHZ (E-core) |
حداکثر افزایش سرعت کلاک | Up to 5.8GHz | Up to 5.4GHz | Up to 5.1GHz |
کش L2 | 32MB | 24MB | 20MB |
کش L3 | 36MB | 30MB | 24MB |
حداکثر قدرت توان | 253W | 253W | 181W |
بزرگترین تفاوت این نسل، مربوط به بخش حافظه کش آن است. رپتورلیک مقدار کش L2 را دو برابر کرده و این کار در بازیهایی مثل Far Cry 6 به کار میآید که حساس به کش هستند.
از نظر محدودیت توان هم، نسل سیزدهم کمی قویتر از نسل دوازدهم شده است. مدلهای i9 و i7 هر کدام 12 وات و مدل i5 حدود 31 وات انرژی بیشتری میتوانند دریافت کنند.
اگرچه تعداد هستهها افزایش یافته، اما تعداد هستههای نوع P اضافه نشده است. اینتل ترجیح داده تنها تعداد هستههای E را افزایش دهد. همچنین هستههای الکترونیکی از Hyper-Threading پشتیبانی نمیکنند. مثلاً در Core i9-13900K بیست و چهار هسته و فقط 32 رشته وجود دارد.
همان طور که گفتیم در نسل جدید، سرعت کلاک نیز افزایش یافته است و پرچمدار Core i9-13900K با فرکانس 5.8 گیگاهرتز روی یک هسته واحد قرار گرفته است.
اینتل نسخههای نمایشی از یک هسته Raptor Lake را به اشتراک گذاشته است که به بیش از 8 گیگاهرتز با اورکلاک شدید LN2 میرسد، که نشان میدهد با توجه به قدرت و خنککننده کافی، ممکن است بتوانید سرعت کلاک خود را بالاتر ببرید.
بیشنر بخوانید: پردازندههای نسل ۱۲ اینتل؛ هرآنچه لازم است بدانید
معماری نسل 13 Raptor Lake
با نگاه دقیقتر به معماری نسل سیزدهم پردازندههای اینتل در مییابیم که شباهت زیادی به نسل قبلی دارند. پردازندههای نسل سیزدهم از همان فرآیند تولید Intel 7 استفاده میکنند و از معماری هیبریدی بهره میبرند. هستهها به دو نوع عملکردی (P) و هستههای کارآمد (E) تقسیم میشوند تا عملکرد را بدون نیاز به انرژی و حرارت بالا افزایش دهند.
اینتل به همان هستههای E Gracemont که در Alder Lake هم وجود داشته است، مجهز است و فقط تعداد آنها افزایش پیدا کرده است. همچنین هستههای P از ریزمعماری جدید Raptor Cove استفاده میکنند.
از نظر عملی، اینتل میگوید که با افزایش فرکانس توانسته است ولتاژ هسته را بهینه کند و به پردازندههای Raptor Lake این امکان را میدهد تا سرعت کلاک بالاتری نسبت به همتایان Alder Lake خود داشته باشند. طراحی جدید همچنین 2 مگابایت حافظه کش L2 در هر هسته ارائه میکند که دو برابر آنچه است که در Alder Lake موجود است.
عملکرد نسل 13 Raptor Lake
اغلب CPUهای Alder Lake مانند پردازنده Intel Core i9-12900KS، پیشتاز هستند و عملکرد فوق العادهای دارند. با این حال، Raptor Lake پا را فراتر گذاشته و با افزایش سرعت کلاک و تعداد هستهها، عملکرد چشمگیری در پردازندههای Core i9-13900K و Core i5-13600K ایجاد کرده است.
مادربرد و چیپست
اینتل در Raptor Lake همانند نسل قبل از سوکت LGA1700 استفاده میکند، بنابراین اکثر مادربردهای Z690 از پردازندههای نسل سیزدهم پشتیبانی میکنند.
صرف نظر از چیپست، تا زمانی که مادربردی داشته باشید که از استاندارد حافظهای که میخواهید استفاده کنید پشتیبانی میکند، میتوانید از حافظه DDR4 یا DDR5 استفاده کنید. اگرچه بسیاری از مادربردهای Z690 از پردازندههای نسل سیزدهم پشتیبانی کردهاند، اما اکثر مادربردهای سری B و H از آن پشتیبانی نمیکنند.
سخن آخر
نسل سیزدهم اینتل با تغییرات چشمگیر نسبت به نسل قبل، توانسته رقیب جدی برای Ryzen 7000 شود. از این رو با بررسی ویژگیها و تفاوتهایش با نسل دوازدهم، در این مطلب میتوانید شناخت کاملتری نسبت به آنها پیدا کنید.