همه ما کمابیش برای ذخیره عکس‌ها، اسناد و اطلاعات حیاتی خود با مموری کارت‌ها سر و کار داریم. این کارت‌های حافظه کوچک راه‌حل موثزی برای کمبود فضای ذخیره‌سازی در دستگاه‌های دیجیتال را فراهم آورده‌اند. با این حال، همیشه خطر حذف تصادفی و ناخواسته اطلاعات در کمین است. در واقع به دلیل حذف تصادفی، ارور فرمت، خرابی یا سایر شرایط پیش‌بینی نشده، همواره نگرانی‌هایی در مورد آسیب‌پذیری این نوع مموری‌ها و یا از دست رفتن اطلاعات ذخیره شده در آن‌ها وجود دارد؛ اما خبر خوب این است که بازیابی اطلاعات از دست رفته در این مموری کارت‌ها غیرممکن نیست. در این مقاله، فرآیند ریکاوری مموری کارت و بهترین نرم افزارهای ریکاوری مموری را بررسی می‌کنیم.
دلایل از بین رفتن اطلاعات مموری کارت
درک علل از بین رفتن اطلاعات در مموری کارت‌ها، اولین گام به سوی ریکاوری موثر آن است. اگر از احتمال حذف تصادفی اطلاعات از کارت حافظه چشم‌پوشی کنیم، احتمالاً مموری کارت با خطای فرمت، خرابی سیستم فایل، آسیب فیزیکی، آسیب محیطی (مثلاً رطوبت و گرمای بیش از حد) یا حتی بدافزار درگیر شده است. معمولاً، این حوادث بدون هشدار قبلی رخ می‌دهند و دسترسی شما را به اطلاعات مختل می‌کنند.
محافظت از اطلاعات مموری کارت و جلوگیری از هرگونه خطری که امنیت اطلاعات را تهدید می‌کند، حرف اول را می‌زند؛ اما هنگامی که داده‌ها به هر دلیلی از دسترس ما خارج بشوند، نرم افزارهای ریکاوری تخصصی نقش یک قهرمان و قرشته نجات را ایفا خواهند کرد. این ابزارها برای اسکن، شناسایی و بازیابی داده‌های از دست‌رفته یا غیرقابل دسترس طراحی شده‌اند و کورسوی امیدی برای بازیابی فایل‌های حیاتی ما ارائه می‌دهند. بدون حضور این نرم‌افزارها، دسترسی مجدد اطلاعات ذخیره‌شده تا حدودی غیرممکن به‌نظر می‌رسد.
در ادامه، بهترین روش‌های ریکاوری مموری کارت، انواع نرم افزارهای ریکاوری مموری، راهنمای گام‌به‌گام و اقدامات پس از ریکاوری را با جزئیات بررسی خواهیم کرد.
مقالات مرتبط: چگونه فلش را ریکاوری کنیم؟ (آموزش قدم به قدم ریکاوری فلش)
انواع مموری کارت
قبل از این که با روال ریکاوری مموری کارت آشنا شوید، بهتر است بدانید کارت حافظه شما از کدام مدل رایج در بازار است. انواع مختلفی از کارت‌های حافظه وجود دارد که هر کدام ویژگی‌ها و اهداف منحصربه‌فرد خود را دارند.
برخی از رایج‌ترین انواع مموری کارت عبارتند از:
- مموری کارت SD: مموری کارت‌های ایمن دیجیتال یا SD به طور گسترده در دوربین‌ها، گوشی‌های هوشمند، تبلت‌ها و سایر گجت‌های قابل‌حمل کاربرد دارند. آن‌ها در اندازه‌های مختلف مانند standard SD، miniSD و microSD عرضه می‌شوند؛ همچنین، ظرفیت‌های ذخیره‌سازی و کلاس‌های سرعت متفاوتی دارند که نرخ انتقال داده آن‌ها را تعیین می‌کند.
- مموری کارت CF: کارت‌های CompactFlash یا به اختصار “CF” در گذشته بیشتر برای دوربین‌های حرفه‌ای کاربرد داشتند. این کارت‌ها در مقایسه با کارت‌های SD، ابعاد فیزیکی بزرگ‌تری دارند و از استحکام و سرعت بالای انتقال اطلاعات بهره می‌برند.
- مموری کارت استیک: مموری کارت استیک که توسط سونی توسعه داده شد، معمولاً در دوربین‌های دیجیتال سونی، دوربین‌های فیلمبرداری و PSP مورد استفاده قرار می‌گرفت. این کارت حافظه‌ها در فرمت‌های مختلفی مانند Memory Stick PRO، Memory Stick Duo و Memory Stick Micro (M2) یافت می‌شوند.
- مموری کارت XD-Picture: کارت‌های XD توسط Olympus و Fujifilm مخصوص دوربین‌های دیجیتال خود توسعه داده شدند؛ با این حال، پس از ظهور کارت‌های SD استفاده از این کارت‌ها حافظه دیگر چندان رایج نیست. آن‌ها ظرفیت‌های مختلفی دارند و در مقایسه با بسیاری از کارت‌های حافظه دیگر، ابعاد فیزیکی‌شان کوچک‌تر است.
- کارت XQD: کارت‌های XQD یک فرمت ذخیره‌سازی پرسرعت با ظرفیت بالا هستند که عمدتاً در دوربین‌های حرفه‌ای و مخصوصاً دوربین‌های فیلمبرداری استفاده می‌شوند. آن‌ها به کاربر سرعت خواندن و نوشتن بالاتری ارائه می‌دهند که برای فیلمبرداری و عکاسی با کیفیت و سرعت بالا بسیار حائز اهمیت است.
- کارت CFast: کارت‌های CFast به عنوان جایگزینی برای مموری کارت‌های CompactFlash و رقیبی برای مموری کارت‌های SD طراحی شده‌اند و معمولاً در سرعت انتقال داده برای دوربین‌های فیلمبرداری حرفه‌ای و سایر دستگاه‌ها، حرف اول را می‌زنند.
- کارت MicroSD: در میان کوچک‌ترین کارت‌های حافظه، نام مموری کارت microSD در گوشی‌های هوشمند، تبلت‌ها، دوربین‌های اکشن و سایر دستگاه‌های کوچک می‌درخشد. آن‌ها ظرفیت‌های مختلفی دارند و برای دستگاه‌هایی که نیاز به ذخیره‌سازی فشرده دارند، راه‌حل مناسبی هستند.
روش های ریکاوری مموری کارت SD
بسته به اینکه اطلاعات مموری کارت به‌طور ناخواسته و تصادفی حذف شده باشند و یا خود کارت دچار مشکل شده باشد، روش های ریکاوری اطلاعات کارت حافظه متفاوت خواهد شد. در اینجا، چند روش متداول برای ریکاوری کارت حافظه SD مطرح می‌شود:
-
ریکاوری اطلاعات مموری کارت SD با اتصال به یک دستگاه دیگر
برای دسترسی به فضای مموری کارت، از کارت‌خوان استفاده کنید یا دستگاه را مستقیماً به کامپیوتر خود متصل کنید. در برخی موارد، این احتمال وجود دارد که فایل‌ها در دستگاه قابل مشاهده نباشند، اما قابل دسترسی باشند. همچنین، ممکن است برخی فایل‌ها به دلیل تنظیمات خاص یا فعالیت ویروس‌ها یا بدافزارها، هاید یا پنهان شده باشند. بهتر است بدانید قفل‌های امنیتی کارت SD ایجاب می‌کنند که در صورت اتصال به دستگاهی آلوده به ویروس، گاهاً ویژگی‌های فایل‌ها به حالت Hidden یا Read-Only تغییر کنند. در چنین شرایطی، کاربران می‌توانند به صورت دستی اطلاعات خود را به حالت عادی برگردانند.
- کارت SD را به کامپیوتر متصل کنید.
- در فضای کارت SD، مسیر view > Options > View را دنبال کرده و گزینه Show hidden files, folders, and drives را فعال کنید.
- پس از تایید، ممکن است فایل‌های مدنظر خود را در کارت حافظه پیدا کنید.
-
استفاده از CMD در ویندوز برای ریکاوری اطلاعات فرمت شده کارت SD
استفاده از Command Prompt در ویندوز برای ریکاوری و بازیابی اطلاعات، یک راهکار فنی است. این روش برای شرایطی که فایل‌ها از طریق روش‌های معمولی قابل دسترسی نیستند و یا در حالت Only-read قرار گرفته‌اند، کارآمد خواهد بود. البته نمی‌توانید همیشه روی این روش حساب باز کنید، به خصوص اگر داده‌ها بازنویسی شده باشند یا کارت حافظه از نظر فیزیکی آسیب دیده باشد.
- کلید Windows را فشار دهید و “cmd” را در نوار جستجو تایپ کنید.
- روی Command Prompt راست کلیک کرده و Run as administrator را انتخاب کنید.
- diskpart را تایپ کرده و Enter را فشار دهید.
- سپس list volume را تایپ کرده و Enter را فشار دهید.
- حرف درایو مرتبط با کارت حافظه خود را شناسایی کنید. برای مثال، ممکن است به عنوان “E:”، “:F” و غیره برچسب‌گذاری شده باشد.
- در Command Prompt، “chkdsk [drive letter]: /f” را تایپ کنید (حروف واقعی کارت حافظه خود را جایگزین [drive letter]» کنید) و Enter را فشار دهید.
- “attrib -h -r -s /s /d [drive letter] :\*.* ” را تایپ کنید و Enter را فشار دهید.
پس از اجرای دستورات بالا، کارت حافظه را از طریق File Explorer کاوش می‌کنید تا ببینید که آیا فایل‌ها در دسترس هستند یا خیر.
-
استفاده از نرم‌افزار بازیابی اطلاعات برای ریکاوری مموری کارت
اگر هیچ یک از روش‌های گفته شده پاسخگوی نیاز شما نبود، باید به یک نرم‌افزار ریکاورس مموری کارت متوسل شوید. نرم‌افزار ریکاوری کارت حافظه، یک روش تخصصی برای بازیابی اطلاعات از دست‌رفته است. این برنامه‌ها از الگوریتم‌های پیچیده و تکنیک‌های اسکن برای بازیابی فایل‌هایی استفاده می‌کنند که به‌طور تصادفی پاک شده‌اند یا به دلیل مشکلات مختلف، غیرقابل دسترسی هستند. این نرم‌افزارها نشان می‌دهند که حتی برای آسیب‌دیده‌ترین مموری کارت‌ها و فایل‌هایی که مدتی طولانی از حذف آن‌ها می‌گذرد، هنوز امیدی برای بازگشت داده‌ها وجود دارد. حتی اگر فضای اشغال شده توسط آن‌ها، با داده‌های جدید پر شده باشد!
بهترین نرم افزارهای ریکاوری مموری کارت
نرم‌افزارهای حرفه‌ای برای ریکاوری اطلاعات مموری کارت، معمولاً از انواع فرمت‌های فایل پشتیبانی می‌کنند و می‌توانند فایل‌های حذف‌شده، فرمت‌شده، آسیب‌دیده یا پنهان را توسط فیلترهای مختلف، اسکن و ریکاوری کنند. در این قسمت، به معرفی مشهورترین نرم افزارهای ریکاوری مموری کارت خواهیم پرداخت:
-
پیشنهاد شماره یک: Recuva
Recuva یک نرم‌افزار رایگان و اپن سورس است که برای بازیابی اطلاعات از انواع دستگاه‌های ذخیره‌سازی، از جمله کارت‌های حافظه مورد استفاده قرار می‌گیرد. با وجود اینکه سرعت اسکن آن نسبت به برخی نرم‌افزارهای ریکاوری اطلاعات تجاری کندتر است، اما رابط کاربری ساده و کاربرپسندی دارد و از انواع فرمت‌های فایل پشتیبانی می‌کند. همچنین Recuva به عنوان قوی‌ترین برنامه ریکاوری مموری کارت شهرت دارد.
-
پیشنهاد شماره دو: EaseUS Data Recovery Wizard
EaseUS Data Recovery Wizard یک نرم‌افزار ریکاوری اطلاعات همه‌فن‌حریف است که هر دو نوع اسکن “سریع” و “عمیق” را برای کاربران خود فراهم می‌کند. با نصب این نرم‌افزار شما می‌توانید با اندکی صبر و حوصله، به دوردست‌ترین اطلاعات مموری کارت خود نیز دست یابید. در نسخه رایگان این نرم‌افزار، برای حجم داده‌های بازیابی‌شده محدودیت وجود دارد؛ با این وجود، اگر می‌دانید که دقیقاً به دنبال چه نوع فایلی می‌گردید، می‌توانید با فعال کردن فیلترهای مورد نظر، در حجم داده‌های بازیابی‌شده و زمان اختصاص یافته به پروسه اسکن صرفه‌جویی کنید.
-
پیشنهاد شماره سه: Disk Drill
Disk Drill نیز در میان پرطرفدارترین نرم‌افزارهای اسکن و بازیابی اطلاعات قرار می‌گیرد. اگر فلش، مموری کارت یا هر دستگاه ذخیره‌سازی دیگری را فرمت کرده‌اید، با قابلیت Deep Scan در برنامه Disk Drill به سادگی در اعماق فضای آن به کاوش بپردازید و پس از مشاهده پیش‌نمایشی از فایل‌های مدنظر خود، باقی وظایف را به عهده Disk Drill بسپارید. این نرم‌افزار نیز از انواع فرمت فایل و دستگاه‌های ذخیره‌سازی پشتیبانی می‌کند؛ اما برای نسخه رایگان آن محدودیت حجم داده وجود دارد و در صورت نیاز، باید آن را خریداری کنید.
-
پیشنهاد شماره چهار: Recoverit Free Data Recovery
به دنبال موثرترین برنامه ریکاوری هستید؟ برنامه Recoverit Free Data Recovery یکی از بهترین برنامه‌های ریکاوری بوده که برای اکثر کارت حافظه‌ها قابل استفاده است. حتی برای بازیابی اطلاعات سیستم کامپیوتری نیز می‌توانید روی کمک Recoverit Free Data Recovery حساب کنید.
-
پیشنهاد شماره پنج: Card Recovery
اگر سرعت اسکن برای شما اهمیت دارد، برنامه ریکاوری Card Recovery را به شما توصیه می‌کنیم. این برنامه با بسیاری از کارت‌های حافظه سازگار بوده و سازنده‌اش ادعا می‌کند که در بازیابی، عملکردی بهتر از سایز رقبا دارد. یعنی برخی از اطلاعاتی که با سایز نرم افزارهای ریکاوری بازیابی نمی‌شوند، با این برنامه قابل بازیابی هستند.
-
پیشنهاد شماره شش: Wonder share Recover it
این نرم افزار در دو نسخه رایگان و غیررایگان در دسترس بوده و با سیستم‌عامل‌های ویندوز و مک او اس سازگاری دارد. شما باید کارت حافظه را به سیستم کامپیوتری وصل کنید و سپس با چند کلیک ساده، انواع اطلاعات از دست رفته را بازیابی نمایید. علاوه‌بر ریکاوری اطلاعات کارت حافظه، می‌توانید از این نرم افزار برای بازیابی داده‌های گوشی موبایل (آیفون و اندروید)، هارد اکسترنال و هارد کامپیوتر استفاده کنید.
سخن پایانی
پاک شدن غیرعمدی اطلاعات از کارت حافظه، یک رویداد شدیداً نگران‌کننده برای کاربران دنیای دیجیتال است. فرقی نمی‌کند که اطلاعات از دست رفته شخصی، درسی یا کاری باشند، چرا که به صورت غیرمنتظره، شما را در تنگنا قرار می‌دهد. در این مطلب، انواع کارت حافظه، انواع نرم افزارهای ریکاوری موجود و تکنیک‌های مختلف برای بازیابی اطلاعات از دست رفته را بررسی کردیم. چنین نرم‌افزارهایی در عین حال که از الگوریتم‌های پیچیده تبعیت می‌کنند، در قالب رابط‌های کاربرپسند با قابلیت اسکن همه‌کاره طراحی شده‌اند تا برای همه افراد قابل درک و استفاده باشند.
با این حال، فراموش نکنید که موفقیت پروسه بازیابی اطلاعات به عوامل مختلفی از جمله میزان آسیب، اقدام به موقع و شرایط خاص از دست رفتن اطلاعات بستگی دارد. از آنجا که این قطعات کوچک و حساس از گزند خطرات گوناگون مصون نیستند، بهتر است با اقدامات پیشگیرانه مانند بک‌آپ‌گیری منظم از داده‌های خود، برای روز مبادا آماده باشید.
سوالات متداول
- آیا می‌توان اطلاعات یک مموری کارت سوخته را برگرداند؟
بازیابی اطلاعات از کارت حافظه‌ای که به طور فیزیکی آسیب دیده، می‌تواند چالش برانگیز باشد. با وجود اینکه نرم‌افزار به بازیابی داده‌های از بین رفته کمک می‌کند، آسیب فیزیکی ممکن است به خدمات تخصصی‌تر نیاز داشته باشد. تلاش برای بازیابی اطلاعات از کارت آسیب‌دیده، باید با احتیاط و توسط فردی متخصص انجام شود تا بتوان از آسیب بیشتر جلوگیری کرد.
- آیا نرم افزار ریکاوری بازگشت همه اطلاعات را تضمین می‌کند؟
بازیابی اطلاعات با استفاده از نرم‌افزار به عوامل مختلفی از جمله میزان آسیب، overwrite و قالب‌بندی بستگی دارد. در حالی که یک نرم‌افزار حرفه‌ای می‌تواند بخش قابل توجهی از داده‌های از دست رفته را ریکاوری کند، شاید بازگشت 100٪ اطلاعات مقدور نباشد. به خصوص اگر داده‌ها رونویسی شده باشند و یا مموری کارت سوخته باشد.
- چگونه می‌توان از Overwrite شدن فایل‌های حذف شده در کارت حافظه جلوگیری کرد؟
برای جلوگیری از Overwrite شدن فایل‌های حذف شده، نباید از مموری کارت استفاده کنید. هرچه کم‌تر از کارت حافظه استفاده کنید، احتمال Overwrite شدن فایل‌های حذف شده کم‌تر خواهد بود. همچنین، می‌بایست از فرمت کردن کارت حافظه خودداری کنید.
